บิลเงินสด คืออะไร? การใช้บิลเงินสดในบัญชีและภาษีของธุรกิจในประเทศไทย

บิลเงินสดสำคัญอย่างไรต่อธุรกิจ
บิลเงินสด คืออะไรในโลกของธุรกิจ โดยเฉพาะธุรกิจ SME ร้านค้า หรือธุรกิจที่ซื้อขายหน้าร้าน การออก บิลเงินสด (Cash Bill) เป็นเรื่องที่พบได้บ่อยและเป็นส่วนหนึ่งของระบบบัญชีที่มีความสำคัญอย่างยิ่ง เพราะเป็นเอกสารที่ใช้แสดงการรับชำระเงินสดจากลูกค้า แต่หลายคนอาจยังไม่เข้าใจถึงความแตกต่างระหว่างบิลเงินสดกับใบเสร็จรับเงิน หรือผลกระทบทางภาษีและบัญชีหากใช้ไม่ถูกต้อง
บทความนี้จะอธิบายให้คุณเข้าใจอย่างละเอียดเกี่ยวกับบิลเงินสด ครอบคลุมทั้งการใช้งาน การจัดเก็บ และข้อควรระวังต่างๆ

บิลเงินสด คืออะไร?
บิลเงินสด คือเอกสารที่ผู้ขายออกให้ลูกค้าเมื่อได้รับเงินสดทันทีจากการขายสินค้า หรือบริการ บิลนี้แสดงรายละเอียดของรายการสินค้า จำนวนเงิน และวันที่รับเงิน โดยทั่วไปมักจะใช้กับธุรกิจที่ไม่มีการออกใบกำกับภาษีเต็มรูปแบบ
องค์ประกอบของบิลเงินสด
- ชื่อผู้ขาย / ชื่อร้าน
- ที่อยู่ และเลขประจำตัวผู้เสียภาษี (ถ้ามี)
- หมายเลขบิล / เลขที่ใบเสร็จ
- วันที่ออกบิล
- รายละเอียดสินค้า หรือบริการ
- จำนวนเงิน (รวมภาษีหรือไม่รวมขึ้นอยู่กับรูปแบบ)
- ลายเซ็นผู้มีอำนาจ
บิลเงินสดต่างจากใบเสร็จรับเงินหรือใบกำกับภาษีอย่างไร?
ประเภทเอกสาร | รายละเอียด | ใช้ในการยื่นภาษีได้หรือไม่? |
บิลเงินสด | เอกสารรับเงินทั่วไป | ❌ ไม่สามารถใช้เป็นภาษีซื้อได้ |
ใบเสร็จรับเงิน | ใช้ยืนยันว่ารับเงินแล้ว | ❌ เฉพาะยืนยันการชำระเงิน |
ใบกำกับภาษีเต็มรูป | มีภาษีมูลค่าเพิ่ม (VAT) แสดงชัด | ✅ ใช้หักภาษีซื้อได้ |
สรุป: หากธุรกิจของคุณจดทะเบียนภาษีมูลค่าเพิ่ม การใช้ “ใบกำกับภาษีเต็มรูปแบบ” จะเหมาะสมมากกว่าการใช้บิลเงินสด เพราะจะสามารถใช้หักภาษีซื้อ-ขายได้อย่างถูกต้อง

การใช้บิลเงินสดอย่างถูกต้องตามหลักบัญชี
ใครบ้างที่สามารถออกบิลเงินสดได้?
- ร้านค้าทั่วไป (ที่ไม่ได้จด VAT)
- ร้านอาหาร, ร้านเสริมสวย, ร้านขายของชำ
- ธุรกิจขนาดเล็ก หรือผู้ให้บริการที่รับเงินสดทันที
การบันทึกบัญชีจากบิลเงินสด
เมื่อมีการออกบิลเงินสด ควรบันทึกเป็นรายการรับเงินสดในบัญชี โดยสามารถจัดเป็นหมวด:
- รายได้จากการขายสินค้า
- รายได้จากการให้บริการ
- รายได้อื่น ๆ (ถ้ามี)
ตัวอย่างการบันทึกบัญชี (ระบบเงินสด):
บัญชี | เดบิต | เครดิต |
เงินสด | 1,000 บาท | |
รายได้จากการขาย | 1,000 บาท |
ความเสี่ยงและข้อควรระวังในการใช้บิลเงินสด
แม้บิลเงินสดจะใช้ง่ายและสะดวก แต่ก็มีข้อจำกัดหลายประการ:
- ❌ ไม่สามารถนำไปหักภาษีซื้อได้
- ⚠️ ไม่มีผลทางภาษีหากไม่แสดงในรายงานบัญชี
- ⚖️ อาจโดนตรวจสอบจากกรมสรรพากร หากมีการออกจำนวนมากผิดปกติ
ข้อแนะนำ: ถ้าคุณมีธุรกิจที่มีรายได้สูง หรือมีการขายจำนวนมาก ควรพิจารณาออกใบกำกับภาษีอย่างถูกต้องแทนการใช้บิลเงินสด
วิธีจัดเก็บบิลเงินสดอย่างเป็นระบบ
การจัดเก็บเอกสารให้เป็นระเบียบมีความสำคัญเพื่อใช้ตรวจสอบย้อนหลัง และยื่นภาษี:
เคล็ดลับในการจัดเก็บ
- ใช้แฟ้มแยกตามเดือนหรือประเภทของรายได้
- ทำสำเนาเก็บไว้ในรูปแบบดิจิทัล
- บันทึกเลขที่บิล และวันที่ไว้ในโปรแกรมบัญชีหรือ Excel
- ตรวจสอบความครบถ้วนก่อนส่งเอกสารให้สำนักงานบัญชี
ซอฟต์แวร์และเครื่องมือช่วยออกบิลเงินสด
ในปัจจุบันมีโปรแกรมและแอปที่ช่วยในการออกบิลเงินสดให้ดูเป็นมืออาชีพ เช่น:
- FlowAccount
- PEAK
- QuickBooks (สำหรับผู้ที่ใช้ระบบบัญชีเต็มรูปแบบ)
- โปรแกรม Excel แบบกำหนดเอง

คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับบิลเงินสด
Q: ออกบิลเงินสดได้ไหมถ้าไม่มีเลขผู้เสียภาษี?
- A: ได้ หากไม่ได้จด VAT แต่แนะนำให้ใส่ข้อมูลให้ครบเพื่อความน่าเชื่อถือ
Q: ต้องเก็บบิลเงินสดไว้นานแค่ไหน?
- A: ควรเก็บไว้ อย่างน้อย 5 ปี ตามที่กฎหมายกำหนด
Q: สามารถใช้บิลเงินสดเป็นหลักฐานยื่นขอสินเชื่อได้ไหม?
- A: ขึ้นอยู่กับธนาคาร โดยทั่วไปจะพิจารณารายรับผ่านบัญชีธนาคารควบคู่กัน
สรุป บิลเงินสดกับการจัดการบัญชีอย่างมีประสิทธิภาพ
บิลเงินสดเป็นเอกสารพื้นฐานที่มีบทบาทสำคัญในการบริหารรายรับของธุรกิจ แม้จะไม่สามารถใช้ในการหักภาษีได้ แต่ก็เป็นส่วนหนึ่งของระบบบัญชีที่ควรจัดการอย่างรัดกุม หากใช้อย่างถูกต้อง ร่วมกับการจัดเก็บและบันทึกบัญชีที่เป็นระบบ จะช่วยให้ธุรกิจของคุณมีความน่าเชื่อถือและพร้อมสำหรับการตรวจสอบจากภาครัฐ
ติดต่อเรา
- สถานที่ : 1239/144 หมู่บ้าน เดอะ มิราเคิล ซอยเพชรเกษม 63
- เบอร์โทร : 082-441-6529
- Email : pm.audit.acc@gmail.com
- LINE : @pmac
- เว็บไซต์ : pmaccounting.net